Yapılan bir çok araştırma, çocukların hem fiziksel ihtiyaçlarının hem de manevi ihtiyaçlarının sabit bir bakım veren insan tarafından giderilmesi gerektiğini ortaya koymuştur. Çocuğun dünyaya karşı güven duygusu için önemli olan anne çocuk ilişkisi hakkında çalışan annelerin sorularını uzmanlar yanıtladı. Annenin çalışması çocuğu nasıl etkiler? Anne işe ne zaman başlamalı?

Bebeklerin dünyaya gelmesiyle anlamlandırmaya çalıştıkları kocaman bir dünya vardır. Bu anlamlandırma sürecinde en etkili rol birincil bakım veren (tüm ihtiyaçlarıyla ilgilenen) kişidir. Bu kişi çocuğa dünyayı tanımlarken, ayrıca ona güven duygusunu empoze eder. Ne kadar ilgi görürse çocuk birincil kişiden, dünyaya karşı o kadar güven dolu, mutlu ve huzurlu olur. Fakat birincil kişi hayatında ne kadar az ilgi gösterir de farklı kişiler birincil kişi olmaya başlarsa, çocuk dünyaya karşı o kadar güvensiz olmaktadır. 

ANNENİN ÇALIŞMASI BEBEĞİ NASIL ETKİLER?

Gelişim Uzmanı Psikolog Sinem Olcay, çocukların gelişimi ve birincil bakım veren kişi hakkında açıklamalarda bulunurken, sıkça sorulan soruları yanıtladı. Günümüzde annelerin iş hayatına dönme zorunluluğu, güvenilir bakıcı bulamama, kreşlerin yetersizliği gibi etkenlere bağlı olarak bebeğin üzerinden psikolojisini anlatan Olcay “Bu durumun bilincinde olan çoğu anne, işe dönme kararını verirken fazlasıyla zorlanır ve genelde yoğun suçluluk duygusu yaşar. Bebekleri için en iyisinin ne olduğunu öğrenmek isteyen bu annelerin aklında ‘Bebeğimi bırakıp işe başlamak için en doğru zaman ne zamandır?’, ‘Kreşe başlatmak için doğru yaş hangisidir?’ gibi sorular vardır. Aslında, çocuk bakımını düzenleme ve işe geri dönme konusundaki kararlarınızı belirleyecek tek ve net bir kural maalesef ki bulunmamaktadır. Her aile kendine özgü şartlar içinde yaşamaktadır ve en iyi çözümün ne olduğu aileden aileye farklılık gösterir.” açıklamasında bulundu.

Gelişimsel açıdan bakıldığında, muhteşem bir dünya ve eksiksiz şartlarda anne ve babanın da bebeğe ilgi göstermesi ve ona zaman ayırması gerekirdi. Ama günümüzdeki ekonomik baskılar, işe dönme zorunlulukları bebeklerin ihtiyacı olan manevi ve güven duygusundan yoksun bıraktığını belirten Olcay “Bebeğiniz, kendiniz ve aileniz için en iyi olan arasındaki dengeyi bulmaya çalışmak başlı başına bir iş haline gelmiştir.” ifadelerini kullandı.

Olcay “Sizin için en iyisinin ne olduğu ile bebeğiniz için en iyisinin ne olduğu birbirine bağlıdır. Durumunuzla ilgili ne hissettiğiniz ve stresle nasıl başa çıktığınız bebeğinizle olan ilişkiniz açısından çok önemlidir. Eğer evde olmak ve işe dönmemek size büyük bir hayal kırıklığı ya da mutsuzluk yaşatıyorsa, çocuğunuzla evde doğru şekilde etkileşim kuramayabilirsiniz. Eğer işe dönmek ve bebeğinizin bakımını bir başkasıyla paylaşmak size büyük bir kayıp hissi yaşatıyorsa, bu da bebeğinizle olan ilişkinizi etkileyecektir. En önemli olan şey, yaptığınız seçimle rahat edebilecek olmanızdır. Size yanlış gelen bir şeyi yürürlüğe koymanızın kimseye faydası olmaz.” açıklamasında bulundu.

ANNE İŞE NE ZAMAN BAŞLAMALI?

Annelik sağlıklı bir birey yetiştirme alanında başlı başına zorlayıcı bir iştir. Gündelik işlerin arasına sıkıştırılmasının doğru olmadığını belirten Olcay “Yapılan araştırma ve gözlemler annelik rolünde ılımlı ve ölçülü olmanın kilit nokta olduğunu gösteriyor. Haftalık 40 saati aşan iş temposunun hem anneye hem bebeğe çok fazla geldiği kanıtlanmıştır. Diğer taraftan kendini çocuğuna tamamen bağlayan, çocuktan uzak vakit hiç geçirmeyen annelerin de en sonunda bunaldığı görülmektedir. Yarım zamanlı işler ya da iş saatleri konusunda esneklik en az suçluluk yaratan ve en fazla tatmin sağlayan seçenek gibi gözükmektedir. Ama maalesef ki çoğu iş yarım zamanlı yapılamamaktadır ve bazen ailenin finansal durumu her iki ebeveynin de tam zamanlı çalışmasını gerektirmektedir. Eğer ebeveynlerden biri için iş saatlerini azaltma fırsatı varsa, yaşamın ilk yıllarında bu fırsatı değerlendirmenizi ısrarla tavsiye ederim.” açıklamasıyla bebeğin ilk yıllarında çalışmanın doğru olmadığını ortaya koydu.

Olcay açıklamasının ardından şu sözleri de eklemekte fayda bulduğunu belirtti: “Pek çok anne, mükemmel çocuk yetiştirmeyi garantileyecek tek bir seçenek olduğuna inanmak ister. Kendine güvenen, ayrılma problemi ya da güvensizlikleri olmayan bir çocuk hayal eder. Maalesef ki bir çocuğun sürekli olarak iyiliğini garantileyecek bir formül yoktur. ,’Anne mutlu olursa çocuk da mutlu olur.’ ya da ‘İlk 3 yıl evde olursam çocuğum için her şey mükemmel olacak’ gibi basit cevapların olabileceğine inanmak istesek de bilmeliyiz ki ebeveynin işle ilgili tercihi ne olursa olsun bütün çocuklar yaşamlarının belli zamanlarında zorlanır ve mücadele yaşarlar. Anne ve çocuk arasındaki özel bağın çok farklı koşullarda ve pek çok fırtınaya rağmen gelişmeye devam ettiğini bilmek gerekir. Çalışan anneler de evde olan anneler de çocuklarıyla sağlıklı, sevecen ve güçlü bir ilişki sürdürebilirler. Bebeğinizdeki ve kendinizdeki sevebilme kapasitesini asla küçümsemeyin.”

ÇALIŞMAK ZORUNDA OLAN ANNELER NE YAPMALI?

• Çalışan anneler çocuklarıyla buluştuğunda en az 15 dakika göz teması kurarak, dokunarak ve kucaklayarak varlığını hissettirmelidir.
• Çocuklara karşı yapmacık ve samimiyetsiz olmayın. Sözlerini ve mimikleriniz bütün olsun. Olabildiğince ilgili ve içten davranın.
• Yemek hazırlarken bile mutfakta zaman geçirmek adına oyun oynamasına izin verin. Evde olduğunuz sürelerde yanında olsun.
• 3 yaştan sonra birlikte yemek yapmaya başlayın ve size yardımcı olabileceği işler verin.
• Yemek sonrası başka bir şeyle değil yalnızca çocukla ilgilenin. Özellikle onun sevdiği oyunlar, etkinlikler vs…
• İşinizi asla eve taşımayın. Bu çocuğunuzun yanında geçen bir konuşma bile olsa, çocukta zamanından çalınmışlık hissiyatı oluşturur.
• İşinde mutlu olan anneler, çocuklarıyla evde mutluluğunu devam ettirir. Bu hususta sevdiğiniz işi yaptığınızdan emin olun ve evde sizin ilginize muhtaç olan bir çocuğunuz olduğunu unutmayın.
• Çocukta düzen ve rutini oturdun. Yatma saati, yemek saati, misafir saati, gezme saati yada günleri gibi planlarınız, programlarınız olsun. Oluşan standartlarda çocuk ilgisiz olduğunu değil, program dışında olduğunu idrak edecektir.