Otizm Spektrum doğuştan gelen ya da doğduktan ilk üç yıl içinde görülmeye başlayan nöro-gelişimsel bir farklılıktır. Diğer çocuklara göre farklı olan otizmli çocukların çevreleriyle iletişiminde çeşitli problemleri vardır. Bu problemler nelerdir gelin uzman bilgileriyle derlediğimiz haberimizi inceleyelim…
Otizm, erken çocukluk döneminde başlayan ciddi bir nöro-gelişimsel bir farklılıktır. Genellikle oturma, yürüme gibi becerilerde, boy ve kilo düzeninde bir problem yoktur. Otizmli çocukların dış görünüşünde herhangi bir farklılık yoktur. Onlar da diğer çocuklar gibi tatlı ve güzeldir. İletişimde sıkıntı yaşayan otizmli çocukların, sosyal etkileşime zarar verebilen, sınırlı ilgi alanlarının olması en dikkat çeken davranışlar arasındadır. Belirtiler bazen 1 yaşından önce başlarken bazı çocuklarda ise ilk kelimeler söylendikten sonra gelişimlerinde bir duraksama meydana gelir. Beynin yapısını ve işleyişini etkileyen otizm, erken tanı ve doğru eğitim yöntemiyle otizm davranışları büyük oranda kontrol altına alınabilir.
OTİZM NEDEN OLUR?
Günümüze kadar nedeni bulunamayan otizm spektrum bozukluğu sebebinin genetik ve bazı çevresel faktörler olduğu düşünülüyor. Beyin fonksiyonlarını ve hücre iletişimini bozan bazı genetik nörometabolik (beyin kimya bozuklukları) ve epilepsi hastalıklarında da otizm belirtilerinin olduğu gözlemlenmektedir.
OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU BELİRTİLERİ NELERDİR?
Otizmli bir çocuk bazen belirtiler gösterirken bazen de belirti göstermeyebiliyor. Bu durum ebeveynlerin kafasını karıştırabilir. Otizmin bir spektrum bozukluğu olarak adlandırılması, bu ikilemden kaynaklıdır. Peki otizmin en temel belirtileri nelerdir:
- Göz teması kuramaması,
- Kısa süreli, çekingen bakışlar,
- İsmi çağrıldıklarında genellikle tepki vermezler,
- Neredeyse tümünde konuşma problemi,
- Taklit becerisi kısıtlı,
- İletişim problemi yoğun,
- Kendi dünyalarında yalnız olmayı tercih ederler,
- Oyuncağın bütünüyle değil bir parçasıyla oynar,
- Onun için canlı ve cansız farksızdır,
- Bazen söylenenleri taklit eder,
- Ben-sen gibi zamirleri ters söyler
OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU TANISI NASIL KONUR?
Otizm teşhisi, laboratuvar ortamlarında yapılan herhangi bir test yöntemiyle değil çocuk psikiyatristinin yaptığı gözlemlerle, aileye sorduğu sorularla ve bazı gelişim testleriyle konur. Diğer hastalıklardan ayrıcı olması için gerektiğinde kan tahlili, kulak-burun-boğaz, metabolik hastalıkları için başka uzman doktorlara da yönlendirilebilir. Anne karnında teşhisi konulamayan otizm, kız çocuklarına göre erkek çocuklarında 4 kat daha fazla olduğu gözlemlenmiştir.
OTİZM TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Otizm Spektrum Bozukluğu; için bilinen bir ilaç veya ameliyat tedavisi yoktur. Otizmli bir çocuğa yapılan tedavi, onun gelişimini desteklemeye, ilgili bozuklukları gidermeye ve ailenin bu süreci yönetmesine yardım etme amacı taşır. Beynin ilk 3 yıldaki gelişimi, öğrenmesi için oldukça önemli bir zaman dilimidir.
Çocuğun gereksinimlerine göre planlanan tedavi; çocuk yaşta yoğun ve sürekli eğitimlerle davranış terapileri, çocukların kendine bakabilme, sosyal ve iş yetileri kazanabilmesine yardımcı olur.
İşlevselliği artıran otizm tedavisi; şiddetin ve uyumsuz davranışların önüne geçebilir. Erken yaşta başlanan otizm tedavisi, ailenin desteği ile çocuğun yeteneklerine ve ihtiyaçlarına göre bireysel ya da gurup olarak uzmanlar tarafından eğitim programının hazırlanması, günümüzde en bilindik tedavi yöntemidir. Bu tedavi sürecinde otizmli çocuğun kendi doktoru, özel eğiticisi, konuşma uzmanı, çocuk psikiyatri ve çocuk nöroloğu mutlaka olmalıdır.