Sakatat sevenlerin adeta gece yarısı bile gidip yediği, kokusu caddeleri saran aynı zamanda lezzetiyle baş döndüren uykuluk yemenin tam zamanı. İlk bakışta sotelenmiş tavuk ya da ciğere benzeyen uykluluğun tadı ise kokoreçe benziyor. Herkesin merak ettiği uykuluk evde yapılır ve uykuluk hayvanın neresi sorularını bu haberimizde yanıtlıyoruz.
Uykuluk dana ya da kuzunun gerdan, yürek, ciğer ya da bağırsak gibi yerlerinden çıkan bir hayvanda yaklaşık 80-100 gram asında bulunan bir sakatattır. Osmanlı Mutfak Sözlüğü’nde uykuluk, kuzunun timus bezi anlamına gelen “özden” kelimesine karşılık gelir. Uykuluk aslında bir organ olarak adlandırılsa da tam olarak öyle değildir. Bazen de kuzunun pankreası olarak adlandırılır ama aslında kuzunun çeşitli hormonlarının salgılandığı bezler olarak bilmemiz daha sağlıklıdır. İstanbul’un Sütlüce semti ile anılan uykuluk, özellikle mart, nisan ve mayıs gibi ilkbahar aylarında tüketilmesi önerilir. Çünkü kışın yavrulayan büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar, baharda yavrularını sadece sütleri ile beslemektedir. Uykuluk da işte bu süt kuzusu ve süt danalarından elde edilir. Hayvanlar sütten kesildiklerinde uykuluklar da küçülür ve hatta zamanla kaybolur. O yüzden bahar ayları uykuluk mevsimi diye bilinir. Uykuluğun Sütlüce’de meşhur olmasının sebebi ise eskiden mezbahaların burada olmasından kaynaklanmaktadır.Ciğerci ve sakatatçılarda fındık, ciğer ve gerdan uykuluğu olarak birkaç çeşidine rastlayabilirsiniz. Bu çeşitler hayvanın neresinden çıktığına göre isimlendirilir.
UYKULUK ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Gerdan Uykuluk: Kuzunun gerdan kısmından çıkar
Ciğer Uykuluk: Kuzunun yürek kısmına yakın yerden çıkar
Fındık Uykuluk: Kuzunun bumbar (bağırsak) kısmından çıkar
PEKİ UYKULUK NASIL PİŞİRİLİR?
1. Gerdan uykuluk: Harlı mangal ateşinde sık sık çevirerek pişirmeli. Yağlı olduğu için sık çevrilmediğinde çabuk renk alıp yanabilir. O yüzden başından ayrılmadan, kurutmadan hemen pişirip yemeli.
2. Fındık uykuluğu: Çok yağlı olduğu için önce suda haşlanıp fazla yağından arınıyor. Yuvarlak bir şekli olduğundan pişmesi biraz zor. O yüzden de haşlayarak bir nevi ön pişirme işlemi yapmış oluyorsunuz. Soğuduktan sonra harlı mangal ateşinde pişirin. 5-6 dakikada hazır.
3. Ciğer uykuluğu: Pişirme konusunda en dikkat etmemiz gereken çeşit bu. Çünkü çok narin bir yapısı var. Hafif bir mangal ateşinde pişmeli. Çok harlı olursa hemen kuruyor ve lezzetsizleşiyor.
