Anne ve babaların bebeklerinde karşılaştıkları problemlerden birisi de besin alerjisidir. Bebeklikte besin alerjisine karşı alabileceğiniz önlemlerle alerji riskini en aza indirebilirsiniz. Hangi gıdalar bebeklerde alerji yapar? Bebeklerde alerji nasıl anlaşılır? Bebeklerde alerji belirtileri neler? Bebeklerde alerji yapan yiyecekler nedir? Alerji nasıl geçer, her alerji kalıcı mıdır? Ek gıda döneminde besin alerjisi
İnsan vücudu bazen zararsızmış gibi görünerek, dışarıda gelen yabancı maddelere karşı beklenmedik bir tepki göstererek gözlerde sulanma, ciltte kaşınma, hırıltılı nefes alma ve burun akıntısı gibi belirtilerle kendini gösterir. Her bebekte olmasa da birçoğunda gıda alerjisi görülebilen bebeklerde bu durumun neyden kaynakladığı kesin olarak bilinmese de genetik etkenlerin büyük olduğu düşünülmektedir. Ebeveynlerden birisinin herhangi bir besine karşı alerjisinin olması doğan bebeğin alerjik olma riskini %70’e çıkarır. Genetik etkenlerden dolayı bebekte görülen alerjide annenin ya da babanın alerji duyduğu besinin aynısının olması şart değildir. Anne-babada besin alerjisi yok iken bebekte gıda alerjisi görülebilir. Bebeklerde alerji oluşumunu engellemek için bağışıklık sistemini kuvvetlendiren prebiyotik ve probiyotik olan besinlerin tercih edilmesi önemlidir. Eğer bunun için geç kalınmışsa alerjiyi kontrol altına almak ve tekrarlanmasını önlemek için ilk önce hangi besine karşı alerjik olduğu bilinmelidir. Besin alerjisi olan bebeklere ek gıda döneminde yedirilmesi tavsiye edilen mama çeşidi, inek sütü proteinlerinin parçalanarak hidrolize edilen özellikte olanlarıdır. Özellikle de soya bazlı mamalar ilk altı aylık dönemde kesinlikle önerilmemektedir. Mama kullanacak anne ve babaların bu nedenle aldıkları mamanın içerisindekilere dikkat etmesi gerekir. Peki anne ve babalar bebeklerde besin alerjisi hakkında neleri bilmeli? İşte bebeklerde alerji ile ilgili merak edilenler…
BEBEKLER ALERJİ NEDEN OLUR? ALERJİ NEDENLERİ:
Dışarıda bulunan çeşitli bakteri ve virüs gibi hastalık yapan maddelere karşı vücudu koruyan bağışıklık sistemi biz yetişkinlere göre bebeklerde daha güçsüz ve zayıftır. Dolayısıyla ekstra dikkat edilmesi gereken bebek sağlığında anne ve babalar, bebeklerinde sağlıklı ve doğru beslenmeye oldukça dikkat etmelidir. Çevremizdeki her şey her bebekte aynı etkiyi bırakmaz iken bazıları polen, besin, evcil hayvan gibi etkenlere karşı alerjik olabilir. Vücut üzerinde alerji oluşumunu harekete geçiren bu gibi durumlar tıp literatüründe ‘alerjen’ olarak nitelendirilir. Bebeklik döneminde yaygın görülen alerji çeşitlerinden biri olan gıda alerjisi, anne sütü alan bebeklerde bile görülebilmektedir. Bunun en temel nedeni ise büyükbaş hayvan ürünlerinden kaynaklanmaktadır. (Örneğin;Yumurta, süt, fıstık,buğday, soya,ceviz, balık ve kabuklu deniz ürünleridir.)
BEBEKLERDE ALERJİ NASIL ANLAŞILIR, BELİRTİLERİ NELER?
Bebeklerde bazı besinlere karşı kendini gösteren aşırı hassasiyet, besin alerjisinin en belirgin özelliğidir. Genellikle süt ve süt ürünleri tarzındaki yoğurt gibi gıdalar bebeklerde alerjiye sebep olurken bu esnada vücutta döküntüler, kusma, kabızlık ve ishal gibi sorunlar oluşur. Alerjiden dolayı gözlerde küçülme, yanma, burunda ve gözde akıntı görülür. İlk altı aylık dönemde bebeklerde görülen besin alerjisinin bir diğer nedeni de annenin yediği gıdaların süt aracılığıyla bebeğe ulaşmasıdır.
Dolayısıyla direkt olarak bebeğe verilmese bile emzirme dönemindeki annenin tükettiği besinler bile dolaylı yoldan bebeklerde besin alerjisine neden olabilmektedir.
Bebeklerde alerjinin anlaşılabilmesi herkeste bir olmasa da en yaygın görülen alerji belirtisi, alerji duyulan besinin yenmesi ile ağzın kenarlarında kızarlık görülmesi ile başlar. Kızarıklıkların devamında gelecek olan ürtikerlerin etkisiyle kabarıklıklar oluşur. Alerjiyi anlayabilmenizin bir diğer kolay yolu da alerjinin gözleri olduğundan daha küçültmesidir. Gözlerin şişmesine yol açarak gözleri daha küçük gösteren bu belirti alerjinin sinyali olabilir.
KIYAFETLERİ KALORİFER PETEĞİNDE KURUTANLAR DİKKAT!
ALERJİYE SEBEP OLAN MADDELER…
Cilt üzerinde alerjiye sebep olabilen bazı krem ya da ürünler bebeklerde kullanılacaksa çok daha dikkatli olunmalıdır. Anneler bebeklerinin hijyenik olup hastalanmamaları için günlük hayatlarında sık sık çamaşır suyuna yer verir. Oysaki bu çamaşır suyunun kokusu alerjik bronşioliti olan çocuklarda diğer sorunların görülmesini de tetikleyecektir. Tıpkı bunun gibi evlerde kullanılan oda spreyleri, parfüm ya da saç spreyleri de birtakım sorunları beraberinde getirebilir.
Kış aylarında evin içerisinde kurutmak istediğimiz kıyafetleri kalorifer peteğinin üzerine koymakta oldukça sakıncalı bir davranıştır. Çünkü oradan yükselebilecek olan kimyasal buharın havaya karışıp bebeğe etki etmesi alerji riskini arttıracaktır.
HANGİ BESİNLER BEBEKLERDE ALERJİ YAPAR? BEBEKLERDE ALERJİ YAPAN YİYECEKLER
Bebek alerjik olduğu besini az miktarda vücuduna alsa bile ciddi anlamda alerji reaksiyonlar yaşayabilir. Bu nedenle hangi besinin bebekte alerji yaptığının anlaşılması için uzmanlar, ek gıda döneminde 3 gün kuralını uygulamalarını öneriyor. 3 gün boyunca tek besin denemeleri sayesinde hangi besinin alerji yaptığı kolaylıkla anlaşılabilir.
Başta süt (inek sütü) olmak üzere yer fıstığı, çikolata, yumurta, çilek, bal, domates, kivi ve bazı baharatlar 1 yaşından önce bebeklere verilmemelidir. Alerji riski en fazla olan bu besinler bebeğin sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir.
BEBEKLERDE ÇİLEK ALERJİSİ OLUR MU? ÇİLEK ALERJİSİNE DİKKAT!
Çocukların en çok sevdiği meyvelerden biri de erikten sonra çilektir. Fakat çilekler bebekler için uygun bir meyve olamayabiliyor. Çünkü çilekler bebekler için yüksek dereceli bir alerjen gıdadır ve bu yüzden de 1 yaşından önce bebeklere kesinlikle çilek verilmemelidir. Kimi doktorlar ise, ailede besin alerjisi olan kişiler varsa bu sürenin iki sene kadar uzatılmasını uygun görüyor.
ÇİLEK ALERJİSİ NASIL ANLAŞILIR?
İlk yıllarda bebeğe çilek veriliyorsa bunu dikkatle gözlemlemek gerekir. Cildinde kabarma, kaşıntı, kurdeşen gibi belirtiler varsa bebeğinizin çileğe alerjisi var demektir.
Her ne kadar pastörize edilen ve pişen çilekler alerjik reaksiyon ihtimalini düşürse de ailede besin alerjisi vakası varsa bebeğe çilek yedirmeden önce doktora gösterilmesinde yarar var.
BEBEKLERDE GÖRÜLEN ALERJİ ÇEŞİTLERİ VE TESTLERİ
Bebeklerde ortaya çıkan alerjiler yalnızca besinler için geçerli olmayıp; nazal alerjiler, besin alerjileri, çevresel alerjiler, anafilaksi, evcil hayvan alerjileri, sezonluk alerji türleri de vardır. Besin alerjisini tespit eden bazı testler ise şunlardır:
Deri prick testi, alerjen özelinde IgE kan testleri, eliminasyon ve tekrar deneme testi.
BEBEKLERDE ALERJİYE NE İYİ GELİR? MADDE MADDE ALERJİ ÖNLEMLERİ
1- EMZİRME
Anne sütünü yeterince almış bebeklerin mamayla beslenenlere göre alerji riski daha düşüktür.
2- EK GIDA
Ek gıda döneminde bebeğin beslenme programında yer alacak olan besin doğru vakitte tüketilmezse alerjen riski o besine karşı artar.
3- ALERJEN DÜŞÜKLÜĞÜ
Ek gıda beslenmesinde alerji oluşturma riski en az olan yiyeceklerden başlayabilirsiniz. Arpa, yulaf, mısır ve buğdaydan daha az alerjen olduğundan tavsiye edilebilir. Yazın en güzel meyveleri çilek, kiraz ve dağ çileği gibi besinleri ilk etapta tercih etmemelisiniz.
ALERJİ GEÇER Mİ? BEBEKLERDE ALERJİ KALICI MIDIR?
Çocukluk döneminde yaygın olarak görülen inek sütü alerjisi, yetişkinlik evresinde geçici olabiliyor iken, yer fıstığı, fındık ve ceviz gibi ağaç fındıkları ile balık ve kabuklu deniz ürünlerine alerji oluşmuşsa hayat boyu devam edebiliyor.
