Yeni doğan döneminde sık karşılaşılan kafatası şekil bozukluğu düz kafa sendromu ya da yassı kafa olarak karşımıza çıkar. Devamlı aynı yatış pozisyonunda yatırılan bebeklerde ya da bazı dış etkenler dolayısıyla oluşan kafa yamukluğu durumunda alınması gereken önlemler mevcut. Peki bebeklerde kafa şekillenmesi kaçıncı aya kadar sürer, bebekler nasıl yatırılmalı? Bebeklerde kafa yamukluğu ve sivriliği nasıl anlaşılır?
Yeni doğan döneminde bebeğin sağlıklı bir şekilde büyüdüğünün ve geliştiğinin en önemli göstergesi olan kafatası, ilk aylarda en hızlı büyüyen organlardandır. Bu büyüme aslında doğum öncesinde başlayıp doğrum sonrasındaki ilk aylara kadar sürüp gitmektedir. Doğum esnasında bebeğin kafatası vücudun 1/4 oranında iken, bebeğin vücudunun büyümesi ile bu oran değişir. Özetle denilebilir ki başın büyüklüğü, beynin ve kafatası kemiklerinin büyüme oranı ile paraleldir. Yeni doğan bebeklerde sık rastlanan kafatası şekil bozukluğu düz kafa sendromu yani tıp dilinde plagiosefalidir. Bu sendrom halk dilinde yassı kafa ya da düz kafadır. Düz kafa sendromu olarak nitelendirilen durum çoğunlukla bebeğin kafasının dış faktörler nedeniyle normalin dışında şekil almasıyla oluşur. Bebeğin kafatasında görülen asimetrik şekil bozukluğu daha ilk aylardan itibaren kendini fark ettirir. Hamilelik döneminde bebeğin anne karnındaki duruş şekli, doğumun beklenenden daha uzun ve zor geçmesi, bebeğin kuvözde kalması, 1 yaşından önce yastık kullanma ve boyun kaslarının yeterince uzun olmaması kafatası şekil bozukluğuna yol açar.
TIKLA OKU: BEBEKLERİN BAŞ ÇEVRESİ NASIL ÖLÇÜLÜR?
DÜZ KAFA SENDROMU NEDİR? DÜZ KAFA SENDROMU NEDENLERİ
Kafa yamukluğu ya da kafa düzleşmesi olarak ifade edilen bu sorun bebeklerde en sık görülen kafatası şekil bozukluğudur. Sürekli aynı şekilde yatmak, sırt üstü pozisyonda uyutmak ve D vitamini eksikliğinde ortaya çıkan bu durum hamilelikte Amniyon sıvının yetersiz kalması, ikiz hamilelik, bebeğin anne karnında sıkışık kalması, doğum pozisyonu, iri bebek doğumu düz kafa sendromuna neden olan faktörlerdendir.
TIKLA OKU: BEBEKLERDE YATIŞ POZİSYONU! YÜZ ÜSTÜ YATIRMAK…
BEBEĞİN KAFATASI KAÇINCI AYA KADAR ŞEKİLLENİR?
Doğum esnasında bütün bir şekilde birleşmeyen kafa kemiklerinde arada kalan bazı boşlukların tamamlanması ortalama 1 yaş civarını bulmaktadır. İlk 1-2 ay içerisinde oldukça yumuşak olan kafa kemiklerinde birleşme noktasının adlandırıldığı bıngıldakta bağ dokudan oluşmuş yerler vardır.
Bu nedenden dolayı bebeğin baş kısmında sürekli aynı yere basınç uygulanırsa kafa düzleşmesi görülebilir.
Devamlı olarak sırtüstü pozisyonda yatan bebeklerin aldığı uyku şeklinden dolayı arka taraf düzleşebilir. Düz kafa sendromunda; bebeğin başının arka hizasında sağ ya da sol kısmında düzlük ile aynı tarafa doğru çıkıklık görülür. Bu çıkıklık arkada olabileceği gibi alın hizasında da görülebilir.
BEBEKLERİ SIRT ÜSTÜ YATIRMAK KAFA YAMUKLUĞUNA NEDEN OLUR MU?
Bebeklerin yatış şekline göre oluşabilen düz kafa sendromu için uzmanlar, bebeğin kafa şekline ve yatış pozisyonuna çok dikkat edilmesi gerektiğine dikkat çekiyor. İlk altı aylık dönemde tanısı koyulabilen düz kafa sendromunda erken tanı çok önemlidir.
Sık görülebilen kafatası şekil bozukluğu bazı aileler tarafından gelip geçici bir şey gibi düşünülüp kendi haline bırakılabilmektedir.
Bilinmesi gereken önemli bir husus var ki her kafatası şekil bozukluğu kalıcı değildir. Yapılan çalışmalar boyun kası kısa ya da gergin olan bebeklerde neredeyse % 85-90 oranında şekil bozukluğu olduğu görülmektedir.
TIKLA OKU: BEBEKLERDE SIRT DİKENİ NEDİR, NASIL TEMİZLENİR?
KAFA YAMUKLUĞU NASIL DÜZELTİLİR? BEBEKLERDE KAFA SİVRİLİĞİNİN DÜZELMESİ NASIL GEÇER?
1 yaşına kadar önemsenmeyen ya da gerekli önlemler alınmayan kafatası şekil bozukluğunda alınabilecek bazı önlemler vardır. Bunun için yapılabilecekler olarak ilk olarak bebeğin yatış şekli devamlı değiştirilmeli, hep aynı yöne yatması önlenmelidir. Eğer bebeğin kafasında düzlük oluşmuşsa ve bununda nedeni tortikolis ise düzenli boyun egzersizleri ve masaj uygulanmalıdır. (Uzman bilgilendirmesine göre)
15 günlük olan yeni doğan bebeğe düzenli D vitamini alınımına başlanmalıdır. Kafa şekli çok bozuk olan bebeklerde kafa şekillendirici başlıklar veya bantlar tercih edilebilir.(4-6 ay arasındayken işe yarayıp 10. aydan sonra faydalı olmaz) Doktor onayı almadan kesinlikle bant ya da başlık kullanılmamalıdır.
