Salça ana yemeklerin vazgeçilmezi ve yemeğe lezzet veren enfes bir malzemedir. Şimdilerde hazır alınan salçalar sağlıksız ortamlarda yapıldığından dolayı vücuda yarardan çok zarar verir. Bu yüzden kendi salçanızı evde kolayca yapabilirsiniz. Ancak salça yaparken dikkat edilmesi gerekenler püf noktalar vardır. Bugünkü yazımızda hem biber hem de domates salçasının yapımı, püf noktalarını ele aldık.

Eylül ayının gelmesiyle beraber kışlık yapımı da başladı. Pazarda uygun fiyata olan sebzelerle yapılan kışlıkların arasında özellikle domates büyük bir rol oynuyor. Şişe menemen, domates sosu, acuka ve daha birçok şeyin yapıldığı domatesle kendi salçanızı da yapabilirsiniz. Bu salça yemeklerinize daha farklı bir lezzet katacaktır. Şimdilerde bazı yemeklerde kullanılan biber salçasını da aynı şekilde kendi ellerinizle evde yapmaya ne dersiniz? Yapımı sandığınızdan daha kolay olacak bu tarifler misafirlerinizi de şaşırtacak. Gelin birlikte ev yapımı salçanın tarifini öğrenelim…

EVDE DOMATES SALÇASI TARİFİ:

İlk olarak domatesleri iyice yıkayın ve saplarını koparın. Domatesleri büyüklüğüne göre ikiye ya da dörde bölün. Böldüğünüz domatesleri derin bir kaba aktarın. Kabuklarından ayrılması için birkaç gün kapta bekletin ve ara sıra tahta kaşıkla karıştırın. 

3-4 gün sonra domatesleri ince delikli bir süzgeç yardımıyla domatesleri çekirdeklerinden ayırın. Kabuğundan ve çekirdeğinden ayrılan domatesler kırmızı bir püre haline gelecektir.

Daha sonra ince bir tülbentten ya da bez torbadan domatesin suyunu süzün. Oluşan püreyi salçaya dönüştürmek için püreyi geniş bir tepsiye boşaltın ve bir miktar tuz ekleyip güneşte bekletin.

Güneşte kurutacağınız domates salçasının üzerini ince bir tülbent ile örtüp ara sıra tahta kaşıkla karıştırın. En geç bir haftada domates salçanız kullanıma hazır olacaktır. Evinizde böyle bir ortama sahip değilseniz domates püresini tencerede kaynatarak ve tuz ilave ederek salça haline getirebilirsiniz. Pişirirken sık sık karıştırmayı unutmayın ki dibi tutmasın. 

BİBER SALÇASI TARİFİ:

Biberleri iyice yıkayın, saplarını kopartın ve çekirdeklerini çıkarın. Ardından biberleri 3-4 parçaya bölün. 

Geniş ve derin bir tencerede suyunu bırakması için kısık ateşte, daha sonra suyunu çekene kadar da orta ateşte pişirin. 

Pişirdiğiniz biberleri robottan geçirin ve püre haline getirin. Kabuklarından ayırmak istiyorsanız ince delikli bir süzgeci kullanın. 

Biberlerinizi salça haline getirmek için domates salçasında olduğu gibi tuzlayarak tepsiye boşaltın ve üzerine tülbent örtün, ara sıra karıştırın. Güneşte bir hafta kadar bekletin. Salçanızın küflenmemesi için ara sıra karıştırmayın unutmayın. 

Biber salçasını kaynatma yöntemiyle yapacaksanız, püre haline getirdiğiniz biberlere tuz ilave ederek tencerede karıştırarak suyunu çekene kadar pişirin. 

Ev salçası yapmanın en önemli püf noktası tuzunu iyi ayarlamaktır. Az tuz kullanırsanız salçanız çabuk küflenir. Tuzunu biraz fazla kullanmanız salçanızın ömrünü uzatacaktır. 

SALÇA YAPMANIN PÜF NOKTALARI

Amasya’da yüzyıldır gelenek olan salça hazırlığı başladı. İmece usulü salça yapılan köyde domatesler doğranıyor, ardından kazanlarda kaynatılıyor. İşte Amasya Yuvacık köyündeki kadınlardan yüzyıllık geleneğe göre salça yapımının püf noktaları…

Küçük küçük doğranan domatesler, odun ateşinde yaklaşık 3 saat kaynatıldıktan sonra tuzu atılıyor ve tuzu atıldıktan sonra yaklaşık 1 saat daha kaynatılan domatesler salça haline geldikten sonra soğumaya bırakılıyor. 12 saat soğumaya bırakılan salça daha sonra kullanıma hazır hâle geliyor.

Salça yapan Aysel Ortaköylü, “Bugün salçamızı yapıyoruz. Her sene olduğu gibi, Ağustos ayında kendi domatesimizi topluyoruz. 100 yıldır devam ettiriyoruz bu imece usulümüzü. Köylü kadınlarımızla birlikte salçamızı kendimiz yapıyoruz.” dedi.

Bu geleneği sürdüreceklerini söyleyen Seniha,Aylak,“Köyümüzde 100 yıldır gelenek haline gelen salça yapımı yapılıyor. Bizde ebelerimizden, dedelerimizden gördük. Bunu devam ettirmeye çalışıyoruz. Ağustos ayının ortasında domateslerimiz topluyoruz, eziyoruz, ondan sonra ocaklıyoruz. Ocakladıktan sonra tuzlayıp, kavurup, alıp, soğutup, bidonlarımıza koyuyoruz. Elimizden geldiği kadar devam ettirmeye çalışıyoruz. Kendi salçamızı kendimiz yapıyoruz.” diye konuştu.

Kadınlar salça yapımına her sene ağustos ayının ortalarında başlıyor. 3 kilo domatesten yaklaşık 1 kilo salça çıkıyor.

EVDE SALÇA YAPARKEN YAPILAN HATALAR;

– Domatese kırmızı rengini veren likopen, çok hassas bir yapıya sahiptir. Bu yüzden domatesten salça yaparken fazla güneşe maruz kalan domatesler salçanın rengini bozabilir. Doğru bir şekilde domatesleri kurutmak için 9-11 ve 15:00-17:00 saatleri arasında domatesleri güneşe çıkarabilir, kolayca kurutabilirsiniz.

– Evde biber salçası yaparken yapılan en büyük hata, biberlerin tohum ve saplarını ince ayrıntılarına kadar ayıklamamak. Tohumları ve sapları iyi ayrılmayan biberlerden salça yapmak, salçanın tadını bozacaktır. Bu iyi bir şekilde ayıklamaya özen gösterin.

– Lezzetli salça yapmanın püf noktası kesinlikle kullandığınız kaşıklarda saklı. Metal kaşık ile salçayı karıştırmak kısa sürede küflenmesine sebep oluyor. Bu yüzden mutlaka kaynar suya batırılmış, tahta kaşık kullanmalısınız.

– Domates salçası yaparken kullandığınız domateslerin sulu olmasına dikkat edin. Kabuğu kalın olan domateslerle salça yapmanız zor olacaktır.

SALÇA NASIL SAKLANIR?

Salçayı, cam kavanozda saklamanızda salçanın bozulmasını önler. Salçayı uzun süre küflenmeden saklamak için yapacağınız bir başka işlem ise şu şekilde: Salçayı cam kavanoza aktardıktan sonra üzerine bir miktar zeytinyağı dökün. Bu işlem salçanın bozulmasını ve küflenmesini önleyecektir.  

Salçanın uzun süre saklanması için buzdolabında korunması gerektiği bilgisi doğru değil. Salçanın küflenmesini engellemek istiyorsanız, kuru ve serin bir yerde,örneğin kilerde saklamanız gerekir.

CANAN KARATAY’IN SALÇA TARİFİ:

MALZEMELER

Domates, Kaya Tuzu, Cam Kavanoz

YAPILIŞI

Domatesleri yıkayıp, sirkeli suyun içerisinde bekletin. Domatesleri robottan geçirip, güzelce çelik tencerede kaynatın.

20 dakika o kadar pişirdikten sonra tuz ve 1 yemek kaşığı zeytinyağını ekleyin.

Bir taşım daha kaynattıktan sonra temiz kavanozlara doldurup, kapağını sıkıca kapatın. Ters çevirip üzerini örtün.

Bir gece beklettikten sonra yemeklerde kullanabilirsiniz.

Afiyet olsun…