Anne ve babaların günümüzde bebekleriyle ilgili karşılaştıkları problemlerden birisi de besin alerjisidir. Bebeklik döneminde görülen besin alerjisine karşı alabileceğiniz önlemlerle alerji riskini en aza indirebilirsiniz. Mesela bu besinlerden uzak durarak! Peki hangi gıdalar bebeklerde alerji yapar? Bebeklerde alerji nasıl anlaşılır? Ek gıda döneminde besin alerjisiyle ilgili bilinmesi gereken tüm bilgiler…
İnsan vücudu bazen zararsızmış gibi görünerek, dışarıda gelen yabancı maddelere karşı beklenmedik bir tepki göstererek gözlerde sulanma, ciltte kaşınma, hırıltılı nefes alma ve burun akıntısı gibi belirtilerle kendini gösterir. Her bebekte olmasa da birçoğunda gıda alerjisi görülebilen bebeklerde bu durumun neyden kaynakladığı kesin olarak bilinmese de genetik etkenlerin büyük olduğu düşünülmektedir. Ebeveynlerden birisinin herhangi bir besine karşı alerjisinin olması doğan bebeğin alerjik olma riskini %70’e çıkarır. Genetik etkenlerden dolayı bebekte görülen alerjide annenin ya da babanın alerji duyduğu besinin aynısının olması şart değildir. Anne-babada besin alerjisi yok iken bebekte gıda alerjisi görülebilir. Bebeklerde alerji oluşumunu engellemek için bağışıklık sistemini kuvvetlendiren prebiyotik ve probiyotik olan besinlerin tercih edilmesi önemlidir. Eğer bunun için geç kalınmışsa alerjiyi kontrol altına almak ve tekrarlanmasını önlemek için ilk önce hangi besine karşı alerjik olduğu bilinmelidir. Besin alerjisi olan bebeklere ek gıda döneminde yedirilmesi tavsiye edilen mama çeşidi, inek sütü proteinlerinin parçalanarak hidrolize edilen özellikte olanlarıdır. Özellikle de soya bazlı mamalar ilk altı aylık dönemde kesinlikle önerilmemektedir. Mama kullanacak anne ve babaların bu nedenle aldıkları mamanın içerisindekilere dikkat etmesi gerekir. Peki anne ve babalar bebeklerde besin alerjisi hakkında neleri bilmeli? İşte bebeklerde alerji ile ilgili merak edilenler…
BEBEKLER ALERJİ NEDEN OLUR? ALERJİ NEDENLERİ:
Dışarıda bulunan çeşitli bakteri ve virüs gibi hastalık yapan maddelere karşı vücudu koruyan bağışıklık sistemi biz yetişkinlere göre bebeklerde daha güçsüz ve zayıftır. Dolayısıyla ekstra dikkat edilmesi gereken bebek sağlığında anne ve babalar, bebeklerinde sağlıklı ve doğru beslenmeye oldukça dikkat etmelidir. Çevremizdeki her şey her bebekte aynı etkiyi bırakmaz iken bazıları polen, besin, evcil hayvan gibi etkenlere karşı alerjik olabilir. Vücut üzerinde alerji oluşumunu harekete geçiren bu gibi durumlar tıp literatüründe ‘alerjen’ olarak nitelendirilir. Bebeklik döneminde yaygın görülen alerji çeşitlerinden biri olan gıda alerjisi, anne sütü alan bebeklerde bile görülebilmektedir. Bunun en temel nedeni ise büyükbaş hayvan ürünlerinden kaynaklanmaktadır. (Örneğin;Yumurta, süt, fıstık,buğday, soya,ceviz, balık ve kabuklu deniz ürünleridir.)
BEBEKLERDE ALERJİ NASIL ANLAŞILIR, BELİRTİLERİ NELER?
Bebeklerde bazı besinlere karşı kendini gösteren aşırı hassasiyet, besin alerjisinin en belirgin özelliğidir. Genellikle süt ve süt ürünleri tarzındaki yoğurt gibi gıdalar bebeklerde alerjiye sebep olurken bu esnada vücutta döküntüler, kusma, kabızlık ve ishal gibi sorunlar oluşur. Alerjiden dolayı gözlerde küçülme, yanma, burunda ve gözde akıntı görülür. İlk altı aylık dönemde bebeklerde görülen besin alerjisinin bir diğer nedeni de annenin yediği gıdaların süt aracılığıyla bebeğe ulaşmasıdır.
Dolayısıyla direkt olarak bebeğe verilmese bile emzirme dönemindeki annenin tükettiği besinler bile dolaylı yoldan bebeklerde besin alerjisine neden olabilmektedir.
Bebeklerde alerjinin anlaşılabilmesi herkeste bir olmasa da en yaygın görülen alerji belirtisi, alerji duyulan besinin yenmesi ile ağzın kenarlarında kızarlık görülmesi ile başlar. Kızarıklıkların devamında gelecek olan ürtikerlerin etkisiyle kabarıklıklar oluşur. Alerjiyi anlayabilmenizin bir diğer kolay yolu da alerjinin gözleri olduğundan daha küçültmesidir. Gözlerin şişmesine yol açarak gözleri daha küçük gösteren bu belirti alerjinin sinyali olabilir.
HANGİ BESİNLER BEBEKLERDE ALERJİ YAPAR? BEBEKLERDE ALERJİ YAPAN YİYECEKLER
Bebek alerjik olduğu besini az miktarda vücuduna alsa bile ciddi anlamda alerji reaksiyonlar yaşayabilir. Bu nedenle hangi besinin bebekte alerji yaptığının anlaşılması için uzmanlar, ek gıda döneminde 3 gün kuralını uygulamalarını öneriyor. 3 gün boyunca tek besin denemeleri sayesinde hangi besinin alerji yaptığı kolaylıkla anlaşılabilir.
Başta süt (inek sütü) olmak üzere yer fıstığı, çikolata, yumurta, çilek, bal, domates, kivi ve bazı baharatlar 1 yaşından önce bebeklere verilmemelidir. Alerji riski en fazla olan bu besinler bebeğin sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir.
BEBEKLERDE GÖRÜLEN ALERJİ ÇEŞİTLERİ VE TESTLERİ
Bebeklerde ortaya çıkan alerjiler yalnızca besinler için geçerli olmayıp; nazal alerjiler, besin alerjileri, çevresel alerjiler, anafilaksi, evcil hayvan alerjileri, sezonluk alerji türleri de vardır. Besin alerjisini tespit eden bazı testler ise şunlardır:
Deri prick testi, alerjen özelinde IgE kan testleri, eliminasyon ve tekrar deneme testi.
BEBEKLERDE ALERJİYE NE İYİ GELİR? MADDE MADDE ALERJİ ÖNLEMLERİ
1- EMZİRME
Anne sütünü yeterince almış bebeklerin mamayla beslenenlere göre alerji riski daha düşüktür.
2- EK GIDA
Ek gıda döneminde bebeğin beslenme programında yer alacak olan besin doğru vakitte tüketilmezse alerjen riski o besine karşı artar.
3- ALERJEN DÜŞÜKLÜĞÜ
Ek gıda beslenmesinde alerji oluşturma riski en az olan yiyeceklerden başlayabilirsiniz. Arpa, yulaf, mısır ve buğdaydan daha az alerjen olduğundan tavsiye edilebilir. Yazın en güzel meyveleri çilek, kiraz ve dağ çileği gibi besinleri ilk etapta tercih etmemelisiniz.
ALERJİ GEÇER Mİ? BEBEKLERDE ALERJİ KALICI MIDIR?
Çocukluk döneminde yaygın olarak görülen inek sütü alerjisi, yetişkinlik evresinde geçici olabiliyor iken, yer fıstığı, fındık ve ceviz gibi ağaç fındıkları ile balık ve kabuklu deniz ürünlerine alerji oluşmuşsa hayat boyu devam edebiliyor.
