Şunun için etiket arşivi: Osman Müftüoğlu

Hürriyet köşe yazarı Prof. Dr. Osman Müftüoğlu bugünkü yazısında okulların açıklamasıyla ilgili açıklamalarda bulundu. Söz konusu okullar, daha doğrusu eğitim olduğunda salgın koşullarını sonuna kadar zorlamamız lazım diyen Müftüoğlu, Bakan Ziya Selçuk ile görüşmesinden de bahsetti.

Milyonlarca öğrenci, bir o kadar da ailenin beklediği o önemli günün düğmesine ciddi bir aksilik olmaz ise yarın basılıyor.

“Yüz yüze eğitimde başlama vuruşu” aslında bugün yani 1 Mart’ta gerçekleşecekti ama doğru ve yerinde bir kararla yarına, 2 Mart’a bırakıldı. Bugün yapılacak kabine toplantısı sonrasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yapacağı açıklamayı milyonlarca çocuk ve aile nefeslerini tutmuş, heyecanla bekliyor. Başlama kararında en etkili faktörün Sağlık Bakanı’nın kabinede yapacağı sunum ve o sunumda vereceği il bazlı haftalık rakamlar olacağı kesin. Anlaşılan o ki çoğu ilde yüz yüze eğitime izin çıkacak. Doğrusu da bu zaten. Zira eğer biraz daha geç kalırsak bugün ekonomide yaşadığımız sıkıntılardan çok daha önemlisi ve fazlasını yarın “eğitim”de yani “geleceğin ekonomik gücü”nde yaşayacağız.

BANA GÖRE
OKULLAR NEDEN SÜRATLE AÇILMALI

Söz konusu okullar, daha doğrusu eğitim olduğunda salgın koşullarını sonuna kadar zorlamamız lazım. Nedenlerine gelince…

VARAN 1: Araştırmalar, okul öncesi ve ilkokul yaş grubundaki çocukların pandemide öncelikli risk grubunda olmadıklarını net ve açık olarak gösterdi. Basit bazı kurallara dikkatle uyulduğunda okullarda öğrencilerin bir araya gelmesi, ne öğrenciler ne de öğretmenlerde ciddi bir “ek risk” yaratmıyor. Özellikle çocuklara birer “süper bulaştırıcı” gibi bakmak da ortak bir yanlış.

VARAN 2: Uzmanlara göre eğitime verilen aranın uzaması çocuklarda “IQ kaybı”na da yol açabiliyor. Bazı uzmanlar bu kaybın 1 yıllık sürede 1-5 IQ puanı kaybı anlamına bile gelebileceğini iddia ediyor. Ama bilelim ki mesele sadece IQ kayıplarıyla da sınırlı değil.

VARAN 3: Evdeki hareketsiz yaşam çocuklarda “kaygı problemi”ne yol açıyor. Arkadaşlarından uzaklaşma, endişelerini büyütüp ruh sağlıklarını da bozabiliyor.

VARAN 4: Evde kalma süresi uzadıkça, mecburi hale gelen hareketsiz yaşam “çocuk obezitesi” problemini de bir çığ gibi büyütüyor.

VARAN 5: Diğer bir tehlike de yine evdeki hareketsiz yaşamın getirdiği “kas ve kemik kaybı” konusu. Kısacası okuldan uzaklaşmak çocuklarımızın sadece eğitimlerini aksatmıyor, beden ve ruh sağlıklarını da bozuyor.

ÖNEMLİ
ZİYA SELÇUK KARARLI VE İSTEKLİ

GEÇTİĞİMİZ hafta sonu Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk ile pandeminin eğitim süreçlerimizde daha da önemlisi çocuklarımızın ruhsal, bedensel sağlığında ve eğitimlerinde oluşturduğu, oluşturabileceği sorunlar ve hasarlar üzerine samimi ve uzun bir sohbet fırsatı buldum. Peşinen belirteyim: Mütevazı ama iddialı, eğitim süreçlerini çok iyi bilen, tecrübeli, pandeminin çocuklarımız ve gençlerimizde oluşturabileceği sorunlar hakkında derinlemesine bilgi sahibi “mükemmel bir eğitimci” ile karşılaştım. Aklımızdaki pek çok soruya da cevap alma fırsatı yakaladım. İşte o sohbetten bazı kesitler…

SÖZ BAKANIN
ZİYA SELÇUK NELER ANLATTI

MİLLİ Eğitim Bakanı ile öncelikle yaklaşık 10 aydır süren “uzaktan eğitim”i konuştuk. Bakan EBA’da başarılı olduklarını söylüyor, “Eksiklerimiz olmakla birlikte EBA üzerinden günde 3.5 milyon ders yapılabiliyor. Bu süreçte TRT EBA kanalında 10 bin ders içeriği ürettik. 800 binin üzerinde öğretmene de dijital eğitimler verdik. Neticede eğitimi aksatmamaya, öğretmenlerimizin dijital becerilerini de arttırmaya çalıştık” diyor ve ekliyor: “Aynı süreçte imkânlarımızın el verdiği ölçüde ihtiyacı olan öğrencilere tablet dağıtımı yaptık, okullar için yarım milyar liralık hijyen malzemesi üreterek okullarımıza ulaştırdık. Okullar hijyen bakımından her türlü ekipmanla donatıldı.”

Hemen belirteyim: Sayın Bakan da bu süreçte “eğitimde fırsat eşitsizliği” meselesinin önemli bir sorun haline geldiği fikrine katılıyor, “Elimizdeki imkânlarla bu fırsat eşitsizliğini minimuma indirmeye gayret ettik ve edeceğiz” diyor ve ayrıca şunları ekliyor: “Beni endişelendiren önemli konulardan biri de şu: EBA programına katılan öğrencilerimizdeki heves ve gayrette giderek artan bir azalma ve isteksizlik hali var. Çoğu öğrenci programı savsaklıyor. Aslında bunu uzayan belirsizlik halinin doğal bir sonucu olarak da kabul edebiliriz. Sadece bu veri bile okulları neden bir an önce açmamız gerektiğinin etkili bir kanıtı.

İYİ HABER 1
HAZIRLIKLAR TAMAM

MEB’in sürecin bundan sonrasına, özellikle de uzun süredir ara verilen “yüz yüze eğitim aşaması”na ciddi hazırlıklar yaptığı anlaşılıyor. Bir taraftan okul yöneticileri ve öğretmenleri için bilgilendirme kılavuzları hazırlanmış, diğer taraftan da veliler ve öğrenciler için son derece mükemmel detaylandırılmış rehber kitapçıklar devreye sokulmuş. Dikkatle incelediğim o kitapçıkları çok değerli buldum. İçinde yazılanların yarısı bile yapılsa mesele hallolur!

İYİ HABER 2
O REHBERLERDE NELER VAR

VARAN 1: ÖĞRENCİ BİLGİLENDİRME REHBERİNDEN…

Öğrenci bilgilendirme rehberi eksiksiz bir eğitim içeriğiyle dolu. Bazı başlıklarda şunlar var:

“Yeterli ve kaliteli UYURUM.

Her gün düzenli EGZERSİZ yaparım.

Sağlıklı ve dengeli BESLENİRİM.

Sorunlarımı, kaygılarımı ailem ve öğretmenlerimle PAYLAŞIRIM.

Kişisel temizliğime ve HİJYEN kurallarına dikkat ederim.

MASKESİZ dışarı çıkmam.

Okula gitmeden önce ATEŞİMİ ölçtürürüm.

HALSİZ ve YORGUNSAM ailemle paylaşırım…”

VARAN 2: VELİ BİLGİLENDİRME REHBERİNDEN…

“Okullarımızı özlem ve heyecanla yeniden açıyoruz. Hazırlıklarımız tam ve eksiksiz. Şimdiye kadarki ilginiz ve işbirliğiniz bize güç verdi. Şimdi bir kez daha desteğinize ihtiyacım var” cümleleriyle başlayan bu rehberde ailelere “evde, servislerde ve okulda uyulması gereken bilgiler” detaylı olarak açıklanmış. Özellikle de “hijyenik önlemler” üzerinde ısrarla durulmuş.

İYİ HABER 3
EBA ALTYAPISI AVANTAJ OLDU

Bakan Selçuk’un anlattığına göre pandemi öncesinde etkin bir “uzaktan eğitim” yapılanmasına sahip olmamız, süreçte daha bir ay bir dolmadan EBA üzerinden uzaktan eğitime süratle geçmemizi sağlamış. Çoğu Avrupa ülkesinde bile bugün bile bulunmayan bu avantaj, Sayın Bakan’a göre eğitimde son derece önemli bir farklılık yakalamamızın başlıca nedeni olmuş. Anladığım kadarıyla “Nasıl ki salgın öncesinde sahip olduğumuz güçlü sağlık altyapısı salgınla mücadelemizi kolaylaştırmışsa, uzaktan eğitim altyapısı da eğitim meselesinde bize ciddi bir avantaj sağlamış”. Bakan diyor ki: “Eğer biraz daha ekonomik imkân sağlayabilirsek, devlet/kamu imkânlarını biraz daha Milli Eğitim alanına kaydırabilirsek bu çok endişe ettiğimiz ‘eğitimde kayıp meselesi’ni telafi etmemiz kolaylaşacaktır.”

NETİCE ŞUDUR
OKULLAR AÇILMALI

Yarın pandemi hayatımızda yeni bir sürecin başlayacağı kesin. Gelin bu süreçte de önceki hataları tekrarlamayalım. Her şeyden önce sürece “NORMALLEŞME” sözcüğünü asla bulaştırmayalım. “Normalleşme” yerine “KADEMELİ ESNETME” yaklaşımını kullanalım. İllerdeki vaka sayılarını esas alarak esnek bir program uygulamaya ve gelişebilecek yeni değişimlere bakarak, okulları kapatmak yerine programları farklılaştırmak yoluna gidelim. Kanaatime göre aynı stratejiyi bir an önce açılması arzulanan restoran, kafe ve benzeri yapılar içinde uygulayabiliriz.

Osman Müftüoğlu, küresel bir soruna dönüşeceği beklenen “AŞI KAVGALARI”nın sebebini ve detayları Hürriyet’teki köşesinde paylaştı. İşte o yazı…

Neredeyse her hafta önümüze yeni bir aşı seçeneği konuyor ama ihtiyacın yeterince karşılanamayacağı, üretimin talebe yetmeyeceği kesin. Küresel bir soruna dönüşeceği anlaşılan “AŞI KAVGALARI”nın sebebi de bu zaten.

Biliyorsunuz, son kavga Avrupa Birliği ile Birleşik Krallık arasında patladı. Devreye Britanya Kilisesi bile girdi ve kavgayı yatıştırmak yerine yangına körükle gidip Avrupa Birliği’ni ayıpladı! Birleşik Krallık Anglikan Kilisesi’nin “COVID-19 aşısının ihracatını kontrol etme çabası AB değerlerinin altını oyuyor” açıklamasını yapması önemli. Kısacası, aşı savaşlarının büyüyeceği kesin. Mevcut aşılara yenileri eklense bile üretim şimdilik küresel ihtiyacın tamamını karşılamaktan çok uzak. Durum böyle olunca da imkânı olan ülkeler yeni çözümlere yöneliyor. O çözümlerden birinin de “MONOKLONAL ANTİKORLAR” olduğu anlaşılıyor. Özetle “Ceket bulamadık, gömlek verelim mi abi?” şeklinde bir durumla karşı karşıyayız. Önümüzdeki günlerin aktüel sorularından birinin “Aşı eksikliğini antikorlarla giderebilir miyiz?” olacağı anlaşılıyor. Peki, bu mümkün mü? Detaylar için buyurun…

İLK ADIM ALMANYA’DAN 

VATANDAŞINA yeteri kadar aşı temin edemeyenler sadece yoksul ülkeler değil. Zengin ülkeler de aynı sorunu yaşıyor. Mesela Almanya fena halde sıkışmış durumda. Alman Sağlık Bakanı Jens Spahn, en iyi ihtimalle muhtemelen mart ayı içerisinde makul miktarda aşıyı ancak temin edebileceklerini söylüyor. Bu nedenle de Almanya elindeki seçenekleri çeşitlendirmek istiyor. Gelen haberlere bakılırsa, Almanya hükümeti daha şimdiden aşı yerine kullanılmak üzere 200 bin doz “monoklonal antikor” stoklamış durumda. Sağlık Bakanı Jens Spahn, “gelecek haftadan itibaren monoklonal antikor kullanımına başlayacaklarını” duyurdu ve “Bu uygulama basit bir aşı işlevi görüyor, hastalığın erken aşamasında kullanıldığında özellikle yüksek risk grubundaki hastalarda, hastalığın daha ağır sonuçlar yaratmasını engelliyor” dedi. Bu çözüm diğer ülkeler için de söz konusu olabilir mi? Biraz zor görünüyor. Zorluğun sebebi ise şu cümlede saklı: ALMANYA HÜKÜMETİ 200 BİN DOZ MONOKLONAL ANTİKOR İÇİN 487 MİLYON DOLAR PARA ÖDEMİŞ! Kısacası antikor konusunda da “Parası olan düdüğü çalacak!” gibi görünüyor.

DETAY 2
ANTİKORLARA GÜVENELİM Mİ

İSTERSENIZ gelin, önce “Antikor nedir? Monoklonal antikorlar neden daha önemlidir?” sorularına yanıt arayalım. Herhangi bir virüs vücudumuza girdiğinde B lenfositlerimizin (bağışıklık hücrelerimiz) ürettikleri koruyucu maddelere “ANTİKOR” deniyor. Farklı B lenfositleri, farklı antikorlar üretiyor. O antikorlar virüslerin dış yüzeyine yapışarak onları hareketsiz hale getiriyor. Neticede de bu virüs hücrelerimize giremiyor, bizi hasta edemiyor.

DETAY 3
MONOKLONAL ANTİKORLARIN FARKI NE

B lenfositlerimizin ürettiği antikorların en güçlüleri  “ETKİSİZLEŞTİREN/NÖTRALİZE EDEN ANTİKORLAR”dır. Bu antikorları diğerlerinden ayrıştırmak, içlerinde en güçlü, çalışkan, başarılı, olanları belirlemek ve bunları laboratuvar şartlarında çoğaltarak büyük miktarlarda üretebilmek de mümkündür. Bu şekilde elde edilen antikorlara “tek bir antikor üretici hücreden klonlandıkları” için “MONOKLONAL ANTİKORLAR” adı veriliyor. Bunlar adeta birbirinin kopyası antikorlardır ve her defasında/daima bizi hasta etmeye çalışan belirli bir virüsün sabit bir kısmına yapışarak onu etkisiz kılarlar. Zaten bu nedenle de tedavi amacıyla kullanıldıklarında “mükemmele yakın” sonuçlar sağlarlar. Bu antikorları geçici de olsa korunmak için aşı yerine kullanmak mümkün olabiliyor.

DETAY 4
ELİMİZDE MONOKLONAL ANTİKOR VAR MI

BAZI ilaç firmaları “yeni koronavirüse özel” monoklonal antikor üretmeyi başardılar. Mesela Eli Lilly ilaç firması bunlardan biri. Firma ürettiği monoklonal antikor için Amerikan ilaç otoritesi FDA’dan “hızlandırılmış bir izin” de aldı. Ayrıca bir başka firma ABD’li Regeneron şirketi ürettiği iki monoklonal antikorlu kokteyl bir ilaçla “Yarışta ben de varım” dedi. Hatırlayalım, geçtiğimiz ekimde ABD’nin eski başkanı Donald Trump’ın tedavisinde de Regeneron’un ürettiği bu iki antikorlu ilaç başarıyla kullanıldı. Ve yeniden altını çizelim: ANTİKOR KLONLAYARAK ELDE EDİLEN BU GRUP İLAÇLARIN MALİYETLERİNİN ÇOK YÜKSEK OLACAĞI, BU NEDENLE DE AŞI TERCİHİNİN DAİMA BİRİNCİ PLANDA TUTULMASI GEREKTİĞİ son günlerde de gündeme getirildi.

DETAY 5
PEKİ, NETİCE NE

BANA göre, aşı savaşlarının neticelerini tek cümlede özetleyebiliriz: “BU PİLAV DAHA ÇOK SU KALDIRIR!” Bu savaş kolay kolay neticelenmez. Gelişmelere bakılırsa bugün Avrupa Birliği ile İngiltere arasında başlayan “aşı itiş kakışı”, yarın AB’nin kendi içinde patlayacak. Muhtemelen Fransa ve Almanya “Önce biz!” diyecek. Bu gelişmeye anında ve şiddetle İtalya ve İspanya “Olmaz arkadaş!” feryadıyla itiraz edecek. Bitmedi: Ardından da devreye Polonya, Slovenya, Çekya, Macaristan, Bulgaristan girerse kimse şaşırmayacak.

SONUÇ ŞUDUR
ANTİKORLAR ÇOK PAHALI

SORU şu: Monoklonal antikorlarla aşıdaki eksikliği tamamlamamız mümkün mü? Almanya’nın “sadece 200 bin doz için 500 milyon dolara yakın para ödediğini” Alman kamu yayın kuruluşu Deutsche Welle’den öğrendik. Eğer bu bilgi doğruysa – ki doğru- aşı eksikliğini antikorla tamamlamaya Almanya’nın bile gücünün yeteceğini zannetmiyorum. Kısacası aşı eksikliğini antikorlarla kapatamayız. Aşı kavgalarının üstünü monoklonal antikorlarla örtemeyiz. Ama yine de bilelim ki monoklonal antikorlara sahip olmamız özellikle “tedavi açısından” bilhassa toplu organ yetmezliği olan hastalarımız için muazzam bir avantaj olabilir.

(NOT: bbc.com’dan yararlanılmıştır.)

KESİP SAKLAYIN
ÇÖP TAKVİYELERE HAYIR!

TAKVİYELER hastalıklardan korunmada kullandığımız önemli ve faydalı seçenekler. Ne var ki doğru takviyeye ulaşmak ve çöp takviyelerden uzak kalabilmek pek kolay değil. Biliyoruz ki takviyelerin içindeki aktif maddeler çok önemli. Eğer doğru içeriği olan bir takviye bulamıyorsanız paranız da zamanınız da boşa gidebiliyor. Neticede de bedenleriniz bir takviye çöplüğüne dönüşebiliyor. Peki, doğru takviyeler neler? İşte bazı örnekler…