Hafızlığa başlamak isteyen ya da çocuğunun hafız olmasını isteyenlerin hafızlık süreci ile ilgili faydalanabileceği yazımızı sizlere derledik. Sevabının cennete girmek olan hafızlığa kaç yaşında başlanmalı? Hafızlık nasıl yapılır? Kuran-ı Kerim surelerini ezberlemenin püf noktaları neler? Hafızlık yapmanın fazileti nedir? Keskin zeka ve hafıza duası var mı? Çocuğun hafız olması için ne yapılmalı? Kolay hafızlık…
Peygamber Efendimiz (SAV)’den sonra kıyamette şefaat etme haklarının olduğu sahih hadislerle mevcut olan hafızlar için Efendimiz (SAV), “Kim Kur’ân’ı okur, onu güzelce ezberler, helâlini helâl, haramını haram kabul eder ve bunlara uyarsa, Allah bu sayede o kimseyi cennetine koyar. Ailesinden hepsi cehennnemi hak etmiş on kişiye şefaat etme hakkı verir.” (Tirmizî, Fedâilü’l-Kur’ân, 13/2905; Ahmed, I, 148) buyurmaktadır. Hadis-i şerife baktığımızda hafız olan kişinin kendi ahiretini kurtardığı yetmezmiş gibi bir de başkalarının kurtuluşuna vesile olma gibi müjdeler vardır. Allah (c.c)’un kelamını içeren son kitap olan Kuran-ı Kerim’i baştan sona kadar okuyup ezberleyen kimseye ‘Hıfz’ yani ezberleyen, koruyan, zihninde tutmak manasına gelir. “H-f-z” kökünden türeyen hafızlar, Allah (c.c)’un izniyle öldükten sonra ahirette ebedi saadete kavuşacaklardır. İmtihan olarak geldiğimiz bu dünyadan sınavı kazanmış olarak ahirete intikal etmek, her Müslüman kimsenin tek emeli ve uğraşı olmalıdır. 114 sure, 6666 ayet ve 30 cüzden oluşmak üzere toplamda 604 sayfası olan Kuran-ı Kerim’i baştan sona kadar okuyup ezberlemek elbette ki çok kolay değildir. Ancak imkansız da değildir! Günümüzdeki örneklere baktığımızda küçücük yaşta hafız olanların sayısı bir hayli fazladır, yeter ki istek ve çalışma olsun. Peki hafızlık süreci ile ilgili bilinmesi gerekenler neler?
HAFIZ OLMAK İÇİN DUA! ÇOCUĞUN HAFIZ OLMASI İÇİN DUA VAR MI? KUVVETLİ VE KESKİN ZEKA İÇİN OKUNABİLECEK DUALAR…
Hafız olmak isteyen ya da çocuğunu hafız yapmak isteyen muhafazakar ailelerin cevabını en çok merak ettiği sorulardan birisi de hafızlık dualarıdır. Ancak dinimizde şu duayı okursan hafız olursun şeklinde önerilen herhangi bir dua yoktur. Hafız olmaya özel dua olmasa da zekayı keskinleştiren ve kuvvetli hafızaya sahip olmayı kolaylaştıran bazı dua önerileri mevcuttur. Keskin zeka için tavsiye edilen dualar…
“Allah’ım! Hayatta kaldığım müddetçe bana günahları terk ettirerek merhamet eyle. Faydası olmayan şeylere teşebbüsüm sebebiyle bana acı. Seni benden razı kılacak şeylere hüsn-i nazar etmemi nasip et. Ey göklerin ve yerlerin yaratıcısı olan Yüce Allah’ım! Ey Allah! Ey Rahmân! Celalin hakkı için, yüzün nuru hakkı için kitabını bana öğrettiğin gibi hıfzına da kalbimi zorla. Seni benden razı kılacak şekilde okumamı nasip et. Ey göklerin ve yerin Yaratıcısı! Celalin ve yüzün nuru hakkı için kitabınla gözlerimi nurlandırmanı, onunla dilimi ve kalbimi açmanı, göğsümü ferahlatmanı, bedenimi yıkamanı istiyorum. Çünkü hakkı bulmakta bana ancak sen yardım edersin, onu bana ancak sen nasip edersin. Her şeye ulaşmada güç ve kuvvet ancak büyük ve yüce olan Allah’tandır).”
– Zeka kuvvetlendirmek ve hafızayı açmak için sonsuz ilmiyle her şeyin sayısını bilen, her yapılanı tek tek sayan anlamına gelen “EL-MUHSİ” zikri çekilebilir.
PEYGAMBERİMİZİN HZ. ALİYE ÖĞRETTİĞİ HAFIZA DUASI!
Hz. İbnu Abbâs (r.a) rivayetine göre: “Hz. Ali İbnu Ebî Tâlib (r.a) Efendimiz (SAV)’e gelerek:
“Annem ve babam sana kurban olsun, şu Kur’an göğsümde durmayıp gidiyor. Kendimi onu ezberleyecek güçte göremiyorum.” dedi. Efendimiz (SAV) ona şu cevabı verdi: “Ey Ebû’l-Hüseyin! (Bu meselede) Allah’ın sana faydalı kılacağı, öğrettiğin takdirde öğrenen kimsenin de istifade edeceği, öğrendiklerini de göğsünde sabit kılacak kelimeleri öğreteyim mi?”
Hz. Ali (r.a): “Evet, ey Allah’ın Rasûlü, öğret bana!” dedi. Bunun üzerine Efendimiz (SAV):
“Cuma gecesi (perşembeyi cumaya bağlayan gece) olunca, gecenin son üçte birinde kalkabilirsen kalk. Çünkü o an (meleklerin de hazır bulunduğu) meşhûd bir andır. O anda yapılan dua müstecabtır. Kardeşim Ya’kub da evlatlarına şöyle söyledi: “Sizin için Rabbime istiğfâr edeceğim, hele cuma gecesi bir gelsin.” Eğer o vakitte kalkamazsan gecenin ortasında kalk. Bunda da muvaffak olamazsan gecenin evvelinde kalk. Dört rek’at namaz kıl. Birinci rek’atte, Fâtiha ile Yâsin sûresini oku, ikinci rek’atte Fâtiha ile Hâmim, ed-Duhân sûresini oku, üçüncü rek’atte Fâtiha ile Eliflâmmîm Tenzîlü’ssecde’yi oku, dördüncü rek’atte Fâtiha ile Tebâreke’l-Mufassal’ı oku. Teşehhüdden boşaldığın zaman Allah’a hamdet, Allah’a senayı da güzel yap, bana ve diğer peygamberlere salât oku, güzel yap. Mü’min erkekler ve mü’min kadınlar ve senden önce gelip geçen mü’min kardeşlerin için istiğfat et. Sonra bütün bu okuduğun duaların sonunda şu duayı oku:
“Allah’ım, bana günahları, beni hayatta baki kıldığın müddetçe ebediyen terkettirerek merhamet eyle. Bana faydası olmayan şeylere teşebbüsüm sebebiyle bana acı. Seni benden râzı kılacak şeylere hüsn-i nazar etmemi bana nasîb et. Ey semâvât ve arzın yaratıcısı olan celâl, ikram ve dil uzatılamayan izzetin sâhibi olan Allah’ım. Ey Allah! ey Rahman! celâlin hakkı için, yüzün nuru hakkı için kitabını bana öğrettiğin gibi hıfzına da kalbimi icbâr et. Seni benden razı kılacak şekilde okumamı nasîb et. Ey semâvât ve arzın yaratıcısı, celâlin ve yüzün nuru hakkı için kitabınla gözlerimi nurlandırmanı, onunla dilimi açmanı, onunla kalbimi yarmanı, göğsümü ferahlatmanı, bedenimi yıkamanı istiyorum. Çünkü, hakkı bulmakta bana ancak sen yardım edersin, onu bana ancak sen nasib edersin. Her şeye ulaşmada güç ve kuvvet ancak büyük ve yüce olan Allah’tandır.”
“Ey Ebû’l-Hasan, bu söylediğimi üç veya yedi cuma yapacaksın. Allah’ın izniyle duana icâbet edilecektir. Beni hak üzere gönderen Zât-ı Zülcelâl’e yemin olsun bu duayı yapan hiçbir mü’min icâbetten mahrum kalmadı.” İbnu Abbâs (ra) der ki: “Allah’a yemin olsun, Ali (ra) 5 veya 7 cuma geçti ki Efendimiz (SAV)’e gelerek :
“Ey Allah’ın Resûlü! Geçmişte dört beş âyet ancak öğrenebiliyordum. Kendi kendime okuyunca onlar da (aklımda durmayıp) gidiyorlardı. Bugün ise, artık 40 kadar âyet öğrenebiliyorum ve onları kendi kendime okuyunca Kitabullah sanki gözümün önünde duruyor gibi oluyor. Eskiden hadisi dinliyordum da arkadan bir tekrar etmek istediğimde aklımdan çıkıp gidiyordu. Bugün hadis dinleyip sonra onu bir başkasına istediğimde ondan tek bir harfi kaçırmadan anlatabiliyorum.” dedi.
HAFIZ OLMAK İÇİN İDEAL YAŞ NEDİR? HAFIZLIĞA NASIL BAŞLANIR?
Her şeyin bir zamanı olduğu gibi elbette başarılı bir hafızlık dönemi için yaşın önemi büyüktür. Hafızlığa başlamak için en ideal yaş aralığının öğrenme kapasitesinin yani algıların en açık olduğu buluğ çağından önceki dönem olduğu biliniyor. Çocukluk döneminde adım adım başlatılan hafızlık dönemi için hadis-i şerifte “Kim Kur’ân’ı küçük yaşlarda öğrenirse Kur’ân onun etine ve kanına işler (Yâni Kur’ân’ın feyziyle nûrlanır.)” (Ali el-Müttakî, I, 532) ifadesi geçmektedir. Ayrıca Kuran-ı Kerimi erken yaşta öğrenmenin fazileti ile ilgili “Çocuklarınızı üç hususta yetiştirin: Peygamber sevgisi, Ehl-i Beyt sevgisi ve Kur’ân kıraati… Çünkü hamele-i Kur’ân (yâni Kur’ân hafızları) hiçbir gölgenin bulunmadığı kıyâmet gününde peygamberler ve asfiyâ (yâni safâya ermiş olan Allâh dostları) ile birlikte Arş’ın gölgesindedir.” (Münâvî, I, 226) hadis-i şerifte mevcuttur.
Hafızlık yaşı şudur diyebileceğimiz bir sınır yoktur ancak 15, 16 yaşına gelmeden hafızlığa başlanmasının etkili olduğu tavsiye ediliyor.
HAFIZLIĞA BAŞLAMADAN ÖNCE NELERE DİKKAT EDİLMELİ? EVDE HAFIZLIK KENDİ KENDİNE NASIL YAPILIR? KURAN-I KERİM EZBERLEME TEKNİĞİ
Her şeyden önce, Kuran-ı Kerim ezberlerken Allah’ın sözlerini ezberlediğimizi düşünerek samimi ve ihlaslı olmak önemlidir. Niyetimizi bu şekilde belirledikten sonra ilk olarak harflerin mahreçlerini ve telaffuzlarını doğru okumak gerekir. Yanlış ezberlendiği takdirde düzeltmek çok zordur. Bunun için Kuran-ı Kerimi düzgün ve doğru okuyan bir hoca ile hafızlığa başlamak çok önemlidir. Hoca ile çalışma imkanı yoksa sürekli olarak ehil hocaların kaset ve cdlerinden sure dinlemeleri yapılabilir.
Bir an önce ezberlenmesi için hızlıca yanlış şekilde ezberlemek yerine mahreç ve telaffuzlar yerine oturmalıdır. Sayfayı ya da sureyi ezberlemeden önce düzgün okuyuş ile yüzünden en az 10 defa okumak gerekir. Dinleme imkanı varsa 3-4 kere de dinleme yapılması tavsiye edilir.
Arapça bilgisi varsa Kuran-ı Kerimi metin içinde çözmeye çalışın. Anlamını kestirebildiğiniz yerleri ezberlemek daha kolay olacaktır. Ayetleri yüzüne okurken mümkünse sesinizi güzelleştirmeye çalışın. Ancak aşır okur gibi çok ağır değil normal hızda okunmalıdır.
Ezbere ilk ayetten başlayıp sonra ezberden en az 3 kez tekrarlar yapın. Ardından ikinci ayete geçip onu da aynı şekilde tekrarlayın. Devamında her iki ayeti ezberden yine 3 defa okuyun. Sayfayı veya sureyi bitirinceye kadar aynı metodu uygulayarak ezberlenecek bölümü ya da sureyi tamamlayınca ezber pekişmiş olacak. Hadis-i şerifte ayet ezberleme ile ilgili şöyle bahsedilmektedir: “Kur’ân’ı beş âyet beş âyet öğreniniz! Çünkü Rasûlullah âyetleri beşer beşer alırdı (vahiy beş âyet beş âyet inerdi).” (İbn Ebi Şeybe,Musannef, X, 461)
Şimdi de ezberlenen kısmın tamamını en az 10 kez tekrar edin. Ezberlenen yerler namazda okunduğunda daha kalıcı akılda kalabilir. Hafızlıkta ilk etap için bu yöntem idealdir. İlerleyen süreçte farklı metodlar geliştirilebilir.
Ezberlenen yerlerin yazı şekli aynı olsun çünkü ezber yaparken bir nevi gözlerle fotoğrafını çekmiş olursunuz, bu da hatırlamayı kolaylaştırır. Ezber sırasında duyabileceğiniz şekilde hafif sesli okuyun, çabuk ezberlemeniz kolaylaşır.
• Ezber yapmadan önce abdestli olun ve Kur’an-ı Kerim’in başına gelip:”Ya Rabbi! Ben senin kitabının ayetlerini ezberlemek ve öğrenmek için geldim, bana ezberlemeyi ve öğrenmeyi kolaylaştır” deyip samimi kalple dua etmemiz iyi olur.
KURSLARDA KULLANILAN HAFIZLIK TERİMLERİ
Yüzüne: Kuran’ı Kerimi sayfaya bakarak okumak
Kalet: Hata, yanlış
Ham (çiğ): Yeni yapılan sayfa
Has (pişmiş) : Önceden yapılmış, tekrar edilen sayfa
Haslama: Tekrar etme
Dönüş: Otuz cüzün geçilerek başa dönülmesi
Kuvvetli: İyi çalışılmış ve yapılmış ders ya da sayfa
Zayıf: İyi çalışılmamış ve yapılmamış ders ya da sayfa
Sayfa Açma: Karışık sorma
İLK HAFIZLAR KİMLERDİR? İLK TABAKA KURRALAR…
1. Osman bin Afvan,
2. Ali bin Ebi Talib,
3. Ubey bin Ka’b,
4. Abdullah bin Mes’ud,
5. Zeyd bin Sabit,
6. Ebû Mûsa el-Eş’âri,
7. Ebû’d-Derdâ.