İnsanlar doğdukları andan itibaren çevresiyle uyumlu ilişkiler kurmaya çalışır. Bu uyum süreci ne kadar başarılı olursa, o kadar mutlu ve huzurlu oluruz. Çocuklarda sosyal uyum güçlüğü ve duygusal uyum güçlüğü olarak iki farklı uyumsuzluktan bahsedilir. Psikolojik olarak rahatsızlık olduğunu dile getiren uzmanlar açıkladı. Uyumsuz çocuk kimdir? Uyumsuz çocuğun özellikleri nelerdir?

İlk olarak uyum, insanın sahip olduğu özelliklerle kendi benliği ve içinde bulunduğu çevresi arasında dengeli bir ilişki kurmasına denir. Kısacası insanın kendisi ve çevresiyle barışık olmasını anlatmaktadır. Çocuğun dünyaya geldiği andan itibaren keşfetme ve çözümleme olayı devam eder. Bu süreçte çocuk toplum içine karışıp sosyalleşince uyum içerisine girmeye başlar. İşte tam bu nokta da da uyumsuzluk uyumun tam zıttıdır. Kendisiyle ve çevresiyle barışık olamayan, ilişki kurma konusunda sıkıntı çeker, olan ilişkileri devam ettirme güçlüğü çeken insanlar için kullanılmaktadır. Çocuklar arasında uyumsuz davranış olarak gösterilen, yaramaz, haylaz, sinirli, geçimsiz olarak adlandırılır. Hızlı büyüme ve gelişme içinde olan çocukta, her yeni gelişmeyle birlikte değişik şartlar ve güçlükler yeni bir uyum çabası gerektirir. Bu dönemde de geçici uyum bozuklukları görülebilir.

UYUMSUZ ÇOCUK KİMDİR?

Çocukları uyumsuz olarak nitelendirmeden önce bazı noktaların incelenmesi gerekmektedir. Çocuğun gelişim çağı önemli bir faktördür. Belli dönemlerde yaşanan çocuklarla olan her duruma uyumsuz gözüyle bakılmaması gerektiğini belirten uzmanlar, bazı dönemlerle çocuğun gelişimsel dönemine denk geldiğini ve keşfetme sürecinde olan çocuğun ebeveynlere uyumsuz geldiğini belirtti. Mesela 2-4 arası çocuğun inatlaşması, uyumsuzluk değil, bireyselleşme çabasıdır. 3-6 yaş grubu da cinsel yönelimini keşfetme sürecinde olduğu için hırçın ve saldırgan özellikler gösterebilmektedir.

Örnek üzerinden açıklayan uzmanlar, okul öncesi çocuğun yalan söylemesinin normal olduğunu çünkü hayali yalan dediğimiz onun için var olan ama gerçekte var olmayan şeyleri kabul ettiğini belirtti. Ya da etrafında bir kaçış olarak bunu görüp denemsi yine keşfetme içgüdüsüyle alakalıdır. Oysaki okuldan sonra yalan söylemeye devam ediyorsa çocuk, bunun bir uyumsuzluk belirtisi olduğu ve aslında bir problem yaşandığının görülmesi gerektiğinin işaretidir. 

Bunun gibi tuvalet eğitimi aldıktan sonra bile sık sık altını ıslatması, saldırgan davranışlarına sürekli devam etmesi uyum problemi çektiğini kanıtlamaktadır. Mesela 5-6 yaşında bir çocuğun kardeşinin kıskanması normaldir ama gün geçtikçe azalmak yerine artarak devam ediyorsa, kıskanç çocuğun da uyum problemi yaşadığı görülür.

UYUMSUZ ÇOCUK ÖZELLİKLERİ

• Öğrenmede zihinsel, duyusal ya da sağlık etmenleriyle açıklanmayacak yetersizlik,
• Yaşıtlarıyla ve öğretmenleriyle uygun ilişki kurma ve sürdürmede yetersizlik,
• Normal durumlarda uygunsuz türde davranış ya da duygular,
• Genel mutsuzluk ve çöküntü durumu,
• Kişilik ya da okul problemleriyle ilişkili fiziksel belirti ve korku,
• Algısal sapmalar,
•  Dil ve konuşmada sapmalar ve diğer insanlarla ilişki kuramama,
• Başkalarına yönelik saldırganlık

ÇOCUK NEDEN UYUMSUZ OLUR?

Konuya göre uyumsuz çocuklar ikiye ayrılır; “duygu bozukluğu olanlar” ve “sosyal bozukluğu olanlar”. Çocuklarda uyumsuzluğa neden olan sebepler ise; çocuğun doğuştan taşıdığı biyolojik etmenler, çocuğun gelişim döneminde aile ilişkileri ve ailenin çocuğa gösterdiği ya da göstermediği ilgi, çocuğa okulda uygulanan aşırı sınır ve kurallar da aşağılayıcı, rencide edici davranışlar, sınıftaki çatışmalar örnek gösterilebilir.

DESTEK ALINMALI!

Biyolojik olarak başlayan süreçte, ilk dünyayı ona öğreten aile ikinci faktör olarak uyumsuzluğu tetiklediğinde, bir de okulda küçük düşme, rencide durumlarına maruz kalan çocuğun hayatında problemler olacaktır. Uyumsuz olarak nitelendirdiğimiz özellikleri de taşıyorsa, bir uzman tarafından destek alınmalıdır. Çünkü çocuk bu şekilde mutlu olamazken, hayatı boyunca bir yük olarak da taşımayı tercih edecektir. Aksini bilmediği için, saldırgan tarafının ağır basacağını ve herkese karşı böyle davranacağını belirten uzmanlar, toplumdan dışlandıkça daha da körükleneceğini ve daha kötü hallere gelebileceğinin uyarısını yaptı.