Şunun için etiket arşivi: zehirli mantar

En çok tercih edilen trüf mantarının bir çeşidi olan dolama halk arasında altınla eş değerdir. Toprak altında tıpkı patates ve soğan gibi yetişir. Şekli yuvarlak ancak düzensizdir. Yüksek besin değerleri içeren dolaman hakkında merak edilenleri araştırdık. Düşük oranda yağ içerdiğinden özellikle diyet yapmak isteyenler için idealdir. Peki Dolaman mantarının faydaları nelerdir? Dolaman mantarı nasıl tüketilir?

Aşırı yağış sonrası ortaya çıkan dolaman mantarı en faydalı besindir. İçeriğinde yüksek miktarda vitamin ve mineral maddeler olan dolaman mantarı ortalama 8 cm çapında şekilsiz bir yuvarlaktır. Aslında görünüş olarak patatesi andırır. Soluk sarı, kahve rengi gibi renkleri vardır. Siyah olanına trüf mantarı denir. Ağaç diplerinde olan dolaman mantarı ilkbahar sonrası görülür. Genellikle Mayıs ayında tezgahlarda görülür. Yağmur sonrası toprak üstüne çıkan mantarlar toplanır. Bilim literatüsünde ‘Tuberaceae’ ailesine aittir. Dünya üzerinde 70’ten fazla türü vardır. Protein açısından zengin olduğundan altınla eş değer tutulur. Bazı yörelerde dolaman mantarına keme mantarı da denir. Genellikle meşe ve kestane ağacı diplerinde bulunur. Ancak oldukça bilgili birinin toplamasında fayda var. Aksi halde zehirli olanları da yanlışlıkla toplanabilir. 

DOLAMAN MANTARININ FAYDALARI

Dolaman mantarı içeriğinde protein barındırır. 100 gram kırmızı etin içerdiği protein maddesinin aynısını bir tabak dolaman mantarından da elde edilebilir. Ayrıca dolaman mantarının içeriğinde düşük miktarda doymamış yağ asidi vardır. Doymamış yağ asidi kandaki iyi kolesterol miktarını yükseltir. Bu da kalp ve damar sağlığı için oldukça faydalıdır. Bunun yanı sıra kemikleri güçlendirdiğinden ileri yaşlarda görülme ihtimali olan hastalıkları engeller. Bilinen en faydalı özelliği ise afrodizyaktır. Ayrıca et tüketmeyen ve diyet yapanlar için ideal besindir. Lif bakımından da zengin olduğundan bağırsak fonksiyonlarını olumlu etkiler. Fayda açısından tıpkı trüf mantarına benzer. Güçlü bir antioksidan olduğundan vücuttaki serbeste radikalleri temizler. 

DOLAMAN MANTARI NASIL TÜKETİLİR?

Yerli halk genellikle ateş üzerinde pişirmeyi tercih eder. Ancak modern mutfaklarda salatalara eklenir. Sosu yapılarak makarnaya eklenir. Sotesi yapılarak tüketilebilir. Halk arasında şahtere otuyla beraber tüketildiğinde faydasının artığı bilinir. Ayrıca frenk maydanozu ve akdiken yaprağı ile lapası yapılarak tüketilir. Nadiren ve az miktarda bulunduğu için kilosu çok pahalıdır. 

Kastamonu doğumlu mantar dostu Naim Güleç, toplum içerisinde en çok endişe ettiğimiz hatta endişelerin giderek fobi haline geldiği mantar tüketimi ile ilgili çok önemli noktalara atış yaptı. Zehirsiz mantar türlerini gönül rahatlığıyla yiyebilmek için mantarda zehrin hangi belirtilerle kendini gösterdiğine değindi. Peki mantarda zehir olduğu nasıl anlaşılır? Ülkemizdeki en verimli mantar alanlarını keşfedebileceğiniz yerler…

Vücut için faydalı besin değerlerine sahip olup ülkemizde çeşit çeşit türleri bulunan mantarlar, genellikle toplum içerisinde yemeye en çok çekinilen yiyeceklerdendir. Her ne kadar mantar tadı sevilirse sevilsin tüketilmesi düşünülen mantarın içerisinde zehir olup olmadığı endişesi çoğu kimseyi mantar yemekten mahrum bırakabiliyor. Mantar dostu Naim Güleç ise zehirli ve zehirsiz mantar türlerinde bilinmesi gereken aydınlatıcı noktalara değiniyor. Aynı zamanda ülkemizdeki en verimli mantarların nerede olduklarının ipuçlarını da veren Mantar dostu Naim Güleç’in Yasemin.com editörlerinden Ebrar Albayrak’a yaptığı o açıklamalar haberimizde sizlerle…

Yasemin.com/ ÖZEL

”BOLETUS AİLESİNİN EN DEĞERLİ MANTARLARI BİZDE!”

– Ülkemizde zehirli bir yapıya sahip olan mantar türleri nelerdir? Mantarda zehir olup olmadığı nasıl anlaşılır?

Mantarlardan tamamına yakını ülkemizde neredeyse var, siyah bilinen bir tane Türüf türü haricinde dünya üzerinde kıymetli denen mantarların yüzde doksanı Türkiye’de mevcut. Mantarın tadına bakmakta kişiden kişiye göre değişebiliyor. ‘Sezar’ yani yumurta mantarı da denilen mantarı bazıları yediği zaman kimileri çok lezzetli bulurken kimileri çok tatsız buluyor. Sezar (imparator) mantarını kızartarak yemeye çalışırsanız onu mahvetmiş olursunuz. Çiğ yenebilen bu mantarı tereyağında pişirerek lezzetli bir şekilde yiyebilirsiniz. Türkiye’nin Batı’sında Boletus ailesinin en değerli mantarları ülkemizde var. Morel yani kuzu göbeği dediğimiz bu mantarların hepsi bizde var.

Sığırdili mantarı Avrupa’da çok yaygın bir mantarın fazla miktarda Çam Ormanlarında olduğuna rastlamaktadır. Türkiye’nin milli mantarı olarak bilinen Kanlıca mantarı, bazı yerlerde çok fazla tercih edilmiyor ama Fransa’da aşırı rağbet görüyor. Küçükken mantarların toplanmasını uygun görmüyoruz. Amanita gibi mantar türleri volvonun üzerinden çıktığı için rengi pek belli olmayıp zehirleme yapabiliyor.

”O MANTARI GÜNÜMÜZDE BİR İNSAN TANISA VE BİLSE ÖLMEYECEK!”

– İçerisinde zehir bulunmayan mantarlar hangileri? Korkmadan yenebilecek mantarlara örnek verebilir misiniz?

Semt pazarlarında en fazla bulabileceğimiz mantarlar Kanlıca çeşididir. Çok nadiren Sığırdili mantarı, kültür mantarları ile Boletus mantarlarına rastlayabilirsiniz. Pazar günleri Kasımpaşa’da kurulan ya da Cumartesi günü kurulan İnebolu pazarında akşam ezanı vaktine kadar alışverişinizi yapabilirsiniz. 7-8 çeşidi çok kolay bir şekilde bulabileceğiniz bu mantarlar ülkemizde çeşit eşit yer alırken diğer ülkelerde bu kadar yaygın değil.

Amanita ailesinden Köygöçüren mantarını günümüzde bir insan tanısa ya da bilse ölmeyecek. Mantarlardan korkmak yerine onları bilmek ya da daha çok tanımaya çalışmak günümüzdeki ‘Mantar fobisini’ ortadan kaldıracaktır. Son olarak şunu söyleyebilirim korku mantarı bize dost bulmaz…

”ÜLKEMİZDEKİ MANTARLARINI EN VERİMLİLERİ O BÖLGEDE…”

– Mantar yolculuğuna çıkacak olsak rotamızı nerelere çevirebiliriz? Türkiye’deki en ideal mantar toplama mekanları nereler?

İstanbul’a yakın mantarla ilgili keşif yaptığım yerlerden birisi Belgrad tarafından vize saray Kırıkkale’ye kadar sınıra gidilebilecek Kuzey Ormanları diyebileceğimiz yerlerdir. Yine Beykoz’dan Ümraniye’ye kadar Şile, Ağva, Adapazarı gibi Karadeniz Bölgesine kadar gidilebilir. Toroslar ve Ege mantarda çok verimli bölgelerdir. Rakım ve enleme göre mantarların görülme sıklığı vardır. İstanbul’da en yakın yer; Beykoz Ümraniye tarafındaki Kent Ormanları diyebiliriz.